Primož Jakopin pochodzi ze Słowenii, urodzony w 1949 roku. Przyszedł na świat w rodzinie lingwistycznej.
Matka przetłumaczyła ponad 50 książek,
niektóre z języka polskiego. Napisała też kilka własnych (głównie prozę i wiersze). Jego ojciec był uczonym slawistyki i onomastyki, języka
rosyjskiego i literatury. Ojciec był także wielkim wielbicielem tętniącej życiem, łagodnie brzmiącej polskiej poezji.
Wszyscy jego trzej synowie nauczyli się na pamięć
słynnego wiersza Gałczyńskiego.
Primož interesował się fotografią od 8 roku życia, od momentu, kiedy ojciec powrócił z letniej szkoły języka polskiego w Warszawie i przywiózł
mu pierwszy aparat fotograficzny. Był to Druh w formacie 6 x 4,5 cm.
Jaskiniami zaczął się interesować od 17 roku życia, kiedy wstąpił do szeregi DZRJL - Zespół Odkrywania Jaskiniowego v Lublanie.
Jego praca maturalna nosiła tytuł Kras i zjawiska krasowe.
Jednak ani fotografia, ani speleologia nie mogły stać się jego zawodem, uznane przez ojca za niegodną ścieżkę kariery w
porównaniu z poważniejszymi przedmiotami ścisłymi. Studiował więc matematykę techniczną tak nazywał się wówczas kierunek komputerowy.
Podczas programowania odkrył, że matematyka może być również powiązana ze sztuką, z grafiką komputerową. Pod wpływem prac
Piet Mondriana
i wykorzystania funkcji cyklometrycznych
wykonał serię monochromatycznych obrazów z koronkopodobnym wzorem. Obrazy te tworzył późnymi wieczorami,
poza godzinami pracy centrum komputerowego, kiedy maszyna o dużej mocy obliczeniowej
była dostępna do prac badawczych. Ta praca
zapewniła mu zatrudnienie w wydziale centrum komputerowego,
przy obliczaniu turbiny dla nowej elektrowni wodnej. Stamtąd przystąpił
do dalszych prac przy programowaniu, a później do studiowania teorii informacji i nauczania technologii językowej na Wydziale Sztuki w Ljubljanie,
z doktoratem Górna granica entropii w słoweńskich tekstach literackich (ilość informacji niesiona przez pojedynczą wiadomość).
Na podstawie pracy z językiem słoweńskim oszacował
2,2 bity na znak i było to o 10 procent więcej niż porównywalna wartość dla
języka angielskiego. Praktyczna interpretacja jest taka, że bardziej sensowne jest używanie słoweńskiego, gdyż mówiąc nieco mniej,
można przekazać te same informacje, niż używając języka świata.
Jest prawdopodobne, że to samo dotyczy języka polskiego -
oba języki są ze sobą powiązane i posiadają bogactwo odmian.
Ale pasja do fotografowania i penetracji jaskiń pozostała. Primoz w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku
opracował oprogramowanie wspierające tworzenie
modelów jaskiń 3D, oparte na szeregu połączonych wielu przekrojów poprzecznych.
To pozwoliło znacznie lepiej wyznaczać długość jaskiń, powierzchnię ścian i spągu oraz, co najważniejsze- objętości podziemi.
Słowenia jest małym krajem o powierzchni zaledwie
20.000 km2 z 2 mln. mieszkańców.
Jest w niej jednak przeszło
12,500 zarejestrowanych jaskiń (o długości lub głębokości co najmniej 10 metrów). Najdłuższy jest system Migovec o długości 42 km,
najgłębszy to Čehi 2, który ma 1,502 metrów głębokości. Poza nimi jest także wiele innych dość sporych jaskiń.
Koryto rzeki Reka w jaskiniach
Škocjanske Jame ma długość zaledwie 2,6 km, ale ma objętość 5,2 mln. m3, ze średnim przekrojem jeżeli byłby kwadratowy: 45 m. x 45 m.
Postępy w technologii fotografii cyfrowej po 2000 r. spowodowały, że problem z właściwym doborem oświetlenia zniknął
wraz z możliwością natychmiastowej weryfikacji właśnie wykonanego zdjęcia i tchnął wiatr w żagle fotografii jaskiniowej.
Jakopin postanowił wykorzystać to w pełni. W ciągu kilku lat opanował oświetlenie jaskiniowych zdjęć i przedstawił
serię wystaw fotograficznych.
Zostały one połączone w kilka
filmów o jaskiniach i dwa artykuły:
Cave Photography (Fotografia Jaskiniowa) i
On Cave Nudes (O Aktach Jaskiniowych).
Film dokumentalny z 2012 r. Kačna jama (Snake Cave) Entrance (Wejście do Jaskini Węży) został nakręcony we współpracy
z zespołem członków speleoklubu Bielsko-Biała, kierowanym przez Krzyśka Handzlika. To był początek przyjaźni, która dzięki
zaangażowaniu Jakuba Pysza, doprowadziła do powstania tej wystawy.
|
|
Jask. Lp2, Sierpień 2017, fot. Krzysiek Handzlik |